Met deze pijler werken we aan groene gebiedsontwikkeling. Met natuur-inclusief ondernemen zetten we in op groener ondernemen, met stimulerende regelingen en aandacht voor biodiversiteit. Met (be)leefbaar landschap helpen we het verhaal van ons landschap te vertellen. We helpen toeristische ondernemers om de eigen plek verder te vergroenen en meer gebiedseigen in te richten. We versterken gebiedsgewijs de samenwerking tussen natuurbewuste toeristische ondernemers. We stimuleren samenwerkingen tussen ondernemers, zorgpartijen en specifieke locaties.
Gastvrij Overijssel werkt aan het opzetten van groene netwerken per deelregio van Overijssel. We ondersteunen ondernemers uit de vrijetijdssector die aan de slag willen met groen; binnen hun eigen bedrijf of bij het betrekken van de groene omgeving, onder meer met het opzetten van Gastheer van het Landschap-netwerken. Zo kunnen camping- of hoteleigenaren hun eigen terrein vergroenen of kan een restauranteigenaar een wandelroute uitzetten in de buurt van zijn restaurant, waarin bezoekers wat kunnen leren over de natuur in de directe omgeving. We inspireren ondernemers en helpen ondernemers elkaar te inspireren. Zo hebben we een webinar georganiseerd waarin verschillende ondernemers hebben toegelicht hoe zij op hun camping aan de slag zijn gegaan met biodiversiteit en cultuurhistorie.
Daarnaast hebben we drietal inspiratiebijeenkomsten/excursies op locatie gehouden bij respectievelijk ’t Mölke, De Lemeler Esch en Vinckeboom. Naast kennis over natuur- en cultuurhistorie en hoe je dat verbindt met je bedrijf is er ook op locatie gekeken hoe dat wordt toegepast.
Koplopers: in maart is met een aantal koplopers (toeristische bedrijven die meer dan gemiddeld bezig zijn met natuur en omgevingskwaliteit) verkend wat hun drijfveren en succesfactoren zijn en wat voor hen belangrijke tools zijn om een volgende stap in de ontwikkeling te maken. Op basis daarvan hebben wij in oktober (2023) een kennissessie georganiseerd over de ontwikkelingen in het landelijke gebied en het belang van een goed ruimtelijk plan als leidraad voor de ontwikkeling van je bedrijf.
Gastvrij Overijssel heeft ondernemers geholpen met het vergroenen van hun bedrijf middels de ‘Groene subsidie’. Met deze subsidie konden ondernemers advies inwinnen over het vergroenen van de entree van het bedrijf of de opzet van een duurzaam bedrijfsnatuurplan.
De regeling ‘vergroenen entree’ heeft inmiddels zo’n 40 conceptaanvragen, waarvan in de afgelopen periode 27 zijn toegezegd en 21 zijn toegekend. De bekendheid met de regelingen is verder vergroot door gerichte e-mailacties, het updaten van de sites en meekoppelen in nieuwsbrieven. Er is een specifieke webpagina en artikelenreeks ontwikkeld op Kennisplatform Oost om de opgedane kennis te borgen. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met verschillende ondernemers om ze verder te inspireren meer te doen met biodiversiteit op en rond het terrein. Ook zijn er drie inspiratiebijeenkomsten (8 november 2022, 9 februari 2023 en 5 juli 2023) georganiseerd waarbij via praktische voorbeelden is toegelicht hoe je als toeristisch bedrijf omgevingsbewuster kunt ondernemen. Daarnaast zijn er excursies op de voorbeeldbedrijven georganiseerd.
Gebieden hebben stuk voor stuk hun eigen ontstaansgeschiedenis. Deze brengen we boven water door een landschapsbiografie op te stellen. Samen met ondernemers brengen we de informatie bij elkaar, zodat zij er vervolgens zelf mee aan de slag kunnen, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van routes en gidsen met cultuurhistorische elementen en storytelling. Op deze manier kunnen zij de beleving van bezoekers van hun gebied verrijken.
In het Vechtdal is de landschapsbiografie afgerond en is in maart 2023 een beeldend boekwerkje gepresenteerd. Daarnaast wordt verkend of er een routearrangement gemaakt kan worden rond cultuurhistorische hotspots in het gebied. Inmiddels is de beleefroute rond het Oerrund al gerealiseerd door een aantal enthousiaste ondernemers en De Koppel. Er wordt bekeken of dit verder uit te bouwen is en of doorkijkvensters hierin een goede toevoeging kunnen zijn.
De aanpak in de Sallandse Heuvelrug Twents Reggedal loopt voorspoedig. Er is een landschapsbiografie in drie dorpen uitgewerkt, waarin bewoners zelf aan de slag gaan met de landschapsbiografie. Onlangs is dit voor volle zalen in de betreffende dorpen gepresenteerd, waarmee dit onderwerp echt leeft. Daarnaast is er een informatieve route ontwikkeld op basis van de informatie van de landschapsbiografie. In Luttenberg is de dagcamping doorontwikkeld naar een echte poort naar het nationaal park en is daarmee een belangrijke schakel in het meer spreiden van bezoekersstromen. Ook wordt een drietal doorkijkvensters gerealiseerd om een aantal iconische plekken zichtbaar te kunnen maken – de concepten hiervoor zijn al klaar, verwachting is dat ze in de lente 2024 geplaatst worden.
Ook in het Reestdal is gewerkt aan een landschapsbiografie en visie. Inmiddels is de biografie gereed en is zeer recent een populaire versie opgeleverd. Deze is begin 2024 gepubliceerd.
Iin Salland is een landschapsbiografie in wording, verwachting is oplevering in de lente van 2024. Hier wordt nadrukkelijk de koppeling naar storytelling rond agrarisch gebruik en streekproducten gelegd.
Doorkijkvensters: middels doorkijkvensters gaan we op een drietal locaties in de Sallandse heuvelrug een iconische (landschappelijke) plek markeren en zichtbaar maken wat verdwenen is. Ook in het Vechtdal wordt deze mogelijkheid verkend.
We staan nog aan de start van dit element van deze programmalijn. We zien kansen voor het inzetten van het landschap en de natuur als therapeutische omgeving. We zoeken hierin de samenwerking op met ondernemers en zorginstanties. Voor het nationale park Sallandse heuvelrug wordt een breed project voorbereid. Deze is gericht op Natuur en gezondheid. Mogelijk wordt dit voor het Nationaal Park een specifiek thema.
Vooral in het Vechtdal is veel beweging. In het voorjaar van 2022 is hier een inspiratietour georganiseerd langs een aantal voorbeeldbedrijven die veel doen rond toegankelijke accommodaties voor mensen met een lichamelijke beperking. Hier werd in oktober 2022 een vervolg aan gegeven met een mini-symposium rond “gewoon Gastvrij” in de week van de toegankelijkheid. Daarnaast wordt gekeken naar het meer toegankelijk maken van natuur, door meer bekendheid te geven aan routes die al geschikt zijn gemaakt voor bijvoorbeeld rolstoelen.
Voor het beter spreiden van bezoekersstromen zijn diverse acties op touw gezet, voornamelijk om inzicht te krijgen in drukte en het voorspellen daarvan. Daarnaast wordt gekeken hoe alternatieven beter in beeld kunnen worden gebracht ter ontlasting van druktepunten.
De Gastherencursussen lopen goed: in de IJsseldelta en het Ijssellandschap zijn ze net afgerond. Ze verbeteren de kennis van toeristische ondernemers over hun omliggende landschap en natuur en bieden handvatten om hier qua aanbodontwikkeling iets mee te doen. In NoordOost Twente wordt deze cursus waarschijnlijk in 2024 gegeven en voor de IJsseldelta en het IJssellandschap is het in voorbereiding. In Enschede loopt op dit moment een stadseditie. Er is inmiddels een breed en actief netwerk aan gastheren actief in vele regio’s in Overijssel. Deze gastheren worden verder toegerust middels netwerkbijeenkomsten.
